فلززایی ذخایر معدنی کرومیت، عناصر گروه پلاتین(pge)، منگنز و سایر ذخایر معدنی موجود در افیولیت ها و توده های اولترامافیک در منطقه کرمان

این رساله شامل مجموعه ای از مطالعات فلززایی و بررسی مدل کانسارسازی بر روی ذخایر کرومیت، ذخایر احتمالی فلزات گروه پلاتین و ذخایر منگنز در نواحی افیولیتی و اولترامافیک های مهم در استان کرمان و مقایسه آن ها در این نواحی می باشد. این نواحی مطالعاتی شامل افیولیت های شمال بافت و ادامه آن در سمت جنوب بافت (حوالی دره پهن)، محدوده اولترامافیک های آبدشت، صوغان و سیخوران (منطقه اسفندقه) و در نهایت اولترامافیک های فاریاب را شامل می شود، که این نواحی در یک محدوده جغرافیایی گسترده ای واقع شده اند. مطالعات زمین شناسی و مطالعات ژئوشیمیایی انجام شده بر روی کانی ها و کانسنگ های کرومیت و سنگ ها در نواحی اسفندقه و فاریاب، نشانگر آن می-باشد که این توده های اولترامافیک عموماً دونیتی- پریدوتیتی متعلق به پالئوزوئیک، در وضعیت مشابهی تشکیل و جایگزین شده و علی رغم آنکه واحدهای سنگی بخش فوقانی یک مجموعه افیولیتی در آن ها موجود نمی باشد، ولی منشأ ذخایر کرومیت موجود در آن ها با توجه به ترسیم داده های ژئوشیمیایی در نمودارهای مربوطه، در محدوده ذخایر نوع آلپی قرار می گیرند. ضمناً بررسی نمودار تغییرات v در برابر ti در ذخایر کرومیت این نواحی و همچنین بررسی سایر مشخصات ژئوشیمیایی کانسنگ های کرومیت نواحی مختلف بافت، اسفندقه و فاریاب نشانگر آن می باشد که ذخایر کرومیت این مناطق عموماً دارای منشأ پریدوتیت های گوشته ای و در مواردی ماگمای بونینیتی می باشد. به علاوه فراوانی نسبی بیش از ppb100 از عناصر ipge در کرومیت های هر سه این نواحی نیز بیشتر با منشأ بونینیتی ماگمای سازنده آن ها سازگاری نشان می دهد. مطالعات نشان می دهد که در مناطق اسفندقه و فاریاب ذخایر کرومیت ابتدا به صورت لایه های محدودی و در بین لایه های دونیتی تشکیل شده اند، ولی این لایه های محدود به دلیل عملکردهای تکتونیکی و خصوصاً عملکرد گسل های برشی شکسته شده و به شکل عدسی تظاهر می کنند. در منطقه بافت کلیه توالی افیولیتی علی رغم تکتونیزه شدن موجود بوده و در این منطقه نیز تمرکز عدسی ها و لایه های منقطع کرومیت عموماً در داخل زون های برشی موجود در سرپانتینیت ها و به موازات ساختارهای صفحه ای مشاهده می شود. مطالعات ژئوشیمی اکتشافی بر روی عناصر گروه پلاتین نشان می دهند که میانگین مجموع عیار عناصر pt و pd در این نواحی به ترتیبppb 2/4، 120و 34 می-باشد. در حوالی سیخوران اسفندقه در دو محدوده شامل یک زون دونیتی عموماً حاوی پیریت های نیکل دار و همینطور همراه با عدسی های کرومیت با بافت نودولار این منطقه، نمونه هایی با عیار مجموع pt+pd معادل 2 تا ppm 5/2 مشاهده می گردد. در منطقه فاریاب نیز تمرکزات غیر عادی در دستک 50 متری در تونل فطر 6 و حوالی کارگاه برکت با عیار ppm 4/0 قابل مشاهده است. بین مقادیر عیار cr و ir نیز در اکثر موارد یک همبستگی مثبت وجود داشته و عیار ipge در تمامی ذخایر مناطق بافت، اسفندقه و فاریاب بالغ بر چند صد ppb بوده که این افزایش عیار می تواند نشانگر منشأ عموماً بونینیتی ماگماهای سازنده در همه این سه منطقه باشد، که شاخص وجود ذخایر کم عیار فلزات ipge در زون-های کرومیت دار هر سه این نواحی نیز می باشد. در محدوده افیولیت های بافت در حوالی گوغر و منطقه گوشک و بنه-هووئیه نیز ذخایر متعددی از mn شناسایی شده که عموماً بصورت عدسی ها و یا لایه هایی بر روی واحدهای بازالتی اسپیلیتی و یا در بین آن ها تشکیل شده است که مطالعات ژئوشیمیایی و بافتی- ساختاری، منشأ عموماً بروندمی زیر دریایی را برای آن ها پیشنهاد می کند.